.:: DIŞ DONANIM BİRİMLERİ ::.

Bilgisayarın doğrudan bir parçası olmayan ancak bilgisayara daha sonradan çeşitli portlar vasıtasıyla bağlanan cihazlara dış donanım birimleri ismini veriyoruz. Klavye, fare, monitör, yazıcı, kart okuyucu gibi donanım birimlerine örnek olarak verebiliriz.

Klavye

Kullanıcılar mesajlarını ve isteklerini klavye aracılığıyla bilgisayara aktarırlar. Bilgisayar, temelde klavye aracılığıyla yönlendirilir ve kumanda edilir. Klavye hakkında bilinmesi gereken, klavyenin bir giriş aygıtı olduğu ve klavyenin tuşlarına basılması halinde basılan tuşun veya harfin kodunun bilgisayarın işlemcisi tarafından değerlendirilmek üzere belleğe aktarıldığıdır. Giriş cihazlarının temel özelliği, kullanıcının anlayabildiği bilgileri, bilgisayarın anlayabileceği şekle (yani dijital hale) çevirmeleridir. 

Klavyeler harflerin dizilişine göre farklı tiplerde olabilirler. Sol üstte bulunan harf Q ise Q klavye F ise F klavye olarak adlandırılır. F klavyede harfler Türkçe daktilolarda düzenlendikleri şekildedirler. Bunun nedeni ise pek çoğumuzu hayrete düşürecek şekilde, kullanıcılara hız kazandırmak veya kullanış kolaylığı sağlamak değil aksine yazım hızını düşürmek içindir. Bilgisayarların klavyeleri genelde, yazım düzenini daktilodan almıştır. Daktilo kullanıcılarının iyi bileceği gibi, daktilo ile fazla hızlı yazmaya çalışılırsa tuşlar şeride vurdukları yerde sıkışıklığa neden olurlar. İşte bu noktadan hareketle her dilin dil yapıları incelenerek, olası sık sık yan yana tekrarlanan tuşlar tespit edilip mümkün oranda ayrık yerlere yerleştirilmişlerdir. 

İçinde Türkçe’ye özgü harfler (Ş,Ç,İ,Ğ,Ü,Ö) bulunan yazılar hazırlayacaksanız kullandığınız bilgisayarın klavyesinde Türkçe harflerin bulunmasına dikkat etmeniz gerekir. Yandaki resimde Microsoft firması tarafından üretilip piyasaya verilen bir klavye bulunmaktadır. 

Klavye üzerindeki tuşların değişik amaçları bulunmaktadır. Dikkatlice bakıldığı zaman klavye üzerindeki tuşların guruplara ayrılmış olduğunu göreceksiniz. Klavye üzerinde Fonksiyon tuşları, sayı tuşları, harfler ve yön tuşları gibi gruplar olduğu gibi CTRL, ALT, ALTGR, DELETE, INSERT, SHIFT, TAB, ESC, BCKSPC (geriye silme tuşu), CAPSLOCK ve ENTER tuşları gibi tuşlar da mevcuttur. 

Ekranlar (Monitörler) 

Ekran bilgisayarın mikro işlemcisinden gönderilen sinyalleri gözün görebileceği ve kullanıcının anlayacağı şekilde görüntüye dönüştürmeye yaramaktadır. Başka bir deyişle ekran, CPU tarafından işlenilen bilgilerin kullanıcıya iletildiği ortamdır. Ekranlar görüntüleme ve çıkış aygıtı olduğu kadar, bazı modellerinde girdi aygıtı olarak da kullanılırlar. Bu tip ekranlara dokunmatik ekranlar (touch screen monitors) denilmektedir. Dokunmatik ekranlar aslında günlük hayatımızda sıkça kullandığımız aygıtlardır. Örneğin, Yapı Kredi Bankasının (veya benzeri) elektronik para makinelerinden (ATM) para çekmeye gidilince, klavyesiz bir ekranla karşılaşılır. Ekran üzerinde belirtilen yerlere dokunmak suretiyle istenilen bilgiler hızlıca merkezi bilgisayara aktarılır. Monitörlere ekran da denilmektedir. Ancak bu doğru bir tanım değildir. Bu iki kavramı netleştirmek için ekranın sadece görüntüyü izlediğimiz ön kısım olduğunu ve monitörün de tüm cihaz olduğunu öğrenmemiz gereklidir.

Monitörler temel olarak ikiye ayrılmaktadır: CRT monitörler ve LCD monitörler. CRT monitörler klasik televizyon tipinde olan modellerdir. LCD monitörler ise çok daha incedirler. Bu teknoloji yeni olduğundan dolayı CRT monitör tiplerinden daha pahalıdırlar ama daha net yani güzel görüntü verebilmektedirler. 

LCD monitörler daha çok taşınabilir, avuç içi bilgisayarlar ve dijital kameralarda kullanılırlar. Son zamanlarda fiyatlarının düşmesiyle birlikte evlerde ve ofislerde masa üstü bilgisayarlar için de tercih edilmektedirler. LCD, “Sıvı Kristal Ekran” (Liquid Crystal Display) anlamındadır. Bu monitörlerin en büyük özellikleri ve tercih sebepleri, ince oluşları, az yer kaplamaları, göze hoş görünmeleri ve daha net görüntüler sağlamalarıdır. Ekranların arkasında elektrik kablosu haricinde bilgileri ekrana aktaran bir de video kablosu mevcuttur. Bilgisayar kasası arkasındaki yuvaya takılır. 

Monitörler büyüklüklerine göre de sınıflandırılırlar. 14”, 15”, 17” ve 21” gibi büyüklüklere piyasada rastlamak mümkündür. Ekranlar konusunda bilinmesi gereken iki önemli özellik var. Birincisi, ekranın nokta çapı. Bu değer ne kadar küçük olursa ekranın görüntü kalitesi o kadar artar. Piyasada yaygın olarak bulunan ekranların nokta çapı 0.28’dir. Büyük ekranların nokta çapı daha küçük olduğu için görüntü kalitesi daha yüksektir. 

Ekranlar konusunda ikinci önemli nokta, ekranın çözünürlüğüdür. Tasarım veya masa üstü yayıncılık işleri ile uğraşanların ekranları en azından 17 inç büyüklüğe sahip olmalıdır. Çünkü 14 inç büyüklüğe sahip ekranları göz sağlığı gözetilirse 640x480 modunda kullanmak gerekmektedir. Çözünürlük yüksek seçildiği zaman yazılar ve resimler aynı oranda küçülmekte ancak yazıları okumak zor olmaktadır. 

Yazıcılar 

Yazıcılar, klavye veya daha değişik giriş aygıtları ile bilgisayara girilen, bilgileri veya yazıları kağıt üzerine aktarmaya yararlar. Örneğin, muhasebe programını kullanan bir muhasebeci aylar itibarı ile bilgisayara girdiği fişleri yılın sonunda kağıda aktarıp vergi dairesine vermek için yazıcıya ihtiyaç duyar. Yazıcıları fazla detaya girmeden sınıflandırmak gerektiğinde, kullanılabilecek bir kaç ölçüt vardır. Yazıcılar kullandıkları yazma teknolojisi bakımından şimdilik üçe ayrılmaktadır: Nokta vuruşlu, lazer ve mürekkep püskürtmeli yazıcılar. Şimdilik piyasada en yaygın olarak kullanılan ve en ekonomik yazıcılar nokta vuruşlu, Dot Matrix yazıcılardır. Ayrıca nokta vuruşlu yazıcılar, yazma maliyeti en düşük olan yazıcılardır. 

Fare (Mouse) 

Daha önce belirtildiği gibi kullanıcı bilgisayara bilgileri klavye ile girer ve seçimlerini klavye aracılığıyla yapmaktadır. Son yıllarda bilgisayarda seçim yapma ve kısıtlı da olsa bilgi girmede yaygın olarak kullanılan diğer bir giriş aygıtı da faredir (Mouse). Bilgisayara fareyi bağlama işlemi iki aşamalıdır. Birinci aşama çok kolaydır. Fare kablosunun ucunu bilgisayarın arkasındaki çıkışlardan birine takmanız yeterlidir. Bilgisayara fare takılırken bilgisayarın kapatılması önerilir. Çok fazla zorlamazsanız, fareyi yanlış bir çıkışa bağlama imkanı yoktur. Fareyi de diğer tüm cihazlarda olduğu gibi bilgisayara bağlamanın iki aşaması var. Birinci aşama fiziksel olarak teması sağlamak ikinci aşama ise, fareyi bir program aracılığı ile bilgisayara tanıtmaktır. Günümüzde işletim sistemleri yeni bir fareyi bilgisayarımıza bağladığımız zaman genelde kendiliğinden tanıyabilmektedir. Piyasada hem iki tuşlu, hem de üç tuşlu fareler var. Her ikisi de yeterli olmaktadır. 

Tarayıcılar (Scanners) 

Gazete veya dergilerde gördüğünüz resimleri, kendi çektiğiniz fotoğrafları bilgisayara aktarmak istiyorsanız bir tarayıcı edinmeniz gerekir. Tarayıcıların fiyatları son zamanlarda oldukça düştüğü için tarayıcı satışlarında artmalar oldu. Bilgisayara bağlanma tipi bakımından iki değişik tarayıcı bulunmaktadır. Tarayıcılar bilgisayara ya SCSI bir kartla bağlanmakta ya da yazıcının takıldığı paralel çıkışa bağlanır. Paralel çıkıştan bilgisayara bağlanan tarayıcılar daha ekonomiktir. Ancak SCSI olanlar da daha hızlıdırlar.

Hoparlörler (Speaker) 

Günümüz bilgisayarlarının %99’unda ses kartı bulunduğu düşünülürse bu ses kartının 

sunduğu ses çıkış özelliğini dinleyebilmek için hoparlörlere ihtiyaç duyacağımız görülür. Hoparlörler bilgisayarımızdan ses çıktısı alabilmek için kullanılırlar. Bilgisayarların arka kısmındaki ses kartı çıkışına, Spk Out, Out veya Speaker yazan kısıma takılır. Ayrıca CD ve DVD sürücülerinin üzerinde bulunan kulaklık yerine de hoparlör takılarak ses çıktısı almak mümkündür. 

Mikrofon 

Mikrofonlar ses kaydetmek yada sesli iletişim yapmak için, yani bilgisayarımıza ses girdisi yapabilmek için kullanılmaktadırlar. Örneğin power point gibi bir slayt hazırlama programı ile sunu hazırlarken ayni zamanda sesli anlatım özelliğini de kullanarak sununuzu zenginleştirebilirsiniz. Bilgisayarınız yardımı ile uzakta olan bir kişi ile iletişim kurarken, bunu sanki telefonda konuşur gibi de yapabilirsiniz!

Barkod Okuyucu

Barkod okuyucular temel olarak okudukları barkod bilgisini kablo aracılığıyla veya kablosuz olarak bilgisayara doğrudan aktaran cihazlardır. Barkod okuyucular CCD, Long Range (Uzak Mesafe), Laser ve Kablosuz sınıfındadırlar. CCD okuyucular yakın temasla ve ancak okuyucunun kafa genişliği kadar olan barkodları okuyabilirler. Long Range okuyucular bir tür CCD okuyucu olup, barkod genişliği kafa genişliği ile kısıtlı değil ve 10-12 cm gibi uzak mesafeden okuma yapabilirler.